THE EXHIBITION

Thereliefs is an art exhibition, functioning and moreover a solid architectural concept, firmly built on both land and time. Its unique structure is founded by Elina Ioannou, a visual artist.
Ioannou shapes, through her sculptural installation and drawings, the exhibition's microclimate. From sedimentary sandstone to domesticated prickly pear cactuses and land snails embraced by molten lead, Ioannou uses unconventional materials to commemorate aspects of resilience in land, time, and history. She constructs a landscape of aridity, with sculptures that fertilely transform stone, skin, and shells into life. She builds the architecture of resilience and survival: with the solitary storage and management of scarce and elusive water, with formations of preservation and conservation, with complete self-sufficiency. She carves the tectonic evolution of a place's civilisation, bearing a history that is harsh and challenging territorially, yet tender and productive daily, in defiance of a seemingly barren climate. Through the methods and elements of the local environment and the techniques that each living organism evolves to make its place more sustainable, just because it loves it. To prove, once again, that even in an apparently dry and barren field and horizon, life can be smarter than us. Amidst all these lithic reflections, the consistent methodology that distinguishes Ioannou's artistic research is revealed, essentially conceptual: logical composition and structure, integration of organic and inorganic materials, balance between the artificial and the natural, the alien and the everyday, the particular and the collective.

THE READING ROOM

In the reading room nestles the dual publication of THERELIEFS, with sketches by Elina Ioannou and the homonymous book with texts by Louiza Papaloizou; two artworks "bound" together, both literally and metaphorically. There, Ioannou designates her universe, organises it, transfers it from the pages of a sketchbook to the pages of the publication, grounding each of her ideas. Everything is captured there, intact, without a trace of external embellishment. Her designs, initially more abstract and exploratory, gradually take on a more specific form and coherent structure: as the pages progress, a simple smear becomes a structural element in the natural architecture. Every line, every vertebra, and joint rotation articulate her own artistic language; can snails and stones tell the story of a place? And what plant could perhaps today succeed the laurels, or the olive tree and other complex symbolisms of the past to find meaning in the present? Papaloizou concurrently constructs a universe with language as its protagonist. She connects visions and sensations, words and pauses. She composes brief stories with a breath's duration-all emerging from the historical and social memory of a place not isolated from the world history, but integrally part of it.

The THERELIEFS exhibition comes to seal a narrative with multifaceted interpretive possibilities: for the flora and fauna of Cyprus; the concept of sustainability under every possible condition; the inscription of living language in countless ways in daily life; the changing, reinventing, or regressing society.
And we are invited to read a narrative, which ultimately proves to be playfully accessible and familiar, as any way of reading and understanding it, is the right one.

Areti Leopoulou, art historian, curator

_____________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________

GLOSSARY

DROUGHT


Drought or aridity, is a period of reduced rainfall in a geographic area, resulting in prolonged water scarcity. Drought can last for months or years and has a significant impact on the ecosystem and agriculture of the affected region. Drought produces barren environments.

CALCAREOUS SANDSTONE - OF PACHNA FORMATION


This primordial material can literally be considered as the indigenous “inhabitant” of the island. The birth and geological genesis of Cyprus, including Pachna Formation, took place through a series of complex tectonic processes tens of millions of years ago. Calcareous sandstone is a humble, introvert material that absorbs light, in comparison to the dazzling finish of marble.

PRICKLY PEAR OR OPUNTIA FICUS-INDICA


Prickly pear, the immigrant, is an imported plant that comes from Mexico. It is one of the first plants that came to Europe from America. Today, prickly pear cacti are found in our country as a native, domesticated species. The plant's water needs are minimal. It has no particular preference to soil; it can thrive in rocky, sandy, and arid locations, in shallow and poor soils. The survival of the plant relies on its ability to store large amounts of water. The prickly pear has no enemies and is not vulnerable to diseases.

LAND SNAILS


They are active during the wet period of the year and fall into summer dormancy, aestivation, during the warm period. The prolonged drought on the island and the very high temperatures have a negative effect on the snails, which, for survival purposes, retreat into their shell, sealing the entrance with mucus. Snails can endure in this state aestivation for up to three years.

Elina Ioannou

_____________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________

Η ΕΚΘΕΣΗ

Τανάγλυφα είναι μια έκθεση και επιπλέον ένα αρχιτεκτόνημα, στέρεα οικοδομημένο στη γη και στον χρόνο. Την ιδιάζουσα δομή του θεμελιώνει η Ελίνα Ιωάννου, εικαστική καλλιτέχνης.
Η Ιωάννου διαμορφώνει, με τη γλυπτική της εγκατάσταση και τα σχέδιά της, το εκθεσιακό μικροκλίμα. Ιζηματογενής ψαμμίτης, εξημερωμένες φραγκοσυκιές, χερσαία κοχύλια σαλιγκαριών, παράταιρα υλικά με τα οποία η Ιωάννου συνθέτει και μνημειώνει όψεις ανθεκτικότητας του τόπου, του χρόνου, της ιστορίας, διερευνά τις νέες όψεις και προοπτικές του, σε ένα τοπίο ξηρασίας, με γλυπτά που εύφορα μετατρέπουν την πέτρα, τη φλούδα, τα κελύφη σε ζωή. Χτίζει την αρχιτεκτονική της ανθεκτικότητας και της επιβίωσης: με τη μονήρη εναποθήκευση και διαχείριση του λιγοστού και δυσεύρετου νερού, με σχηματισμούς διαφύλαξης και διατήρησης, με αυτάρκεια πλήρη. Λαξεύει την τεκτονική εξέλιξη του πολιτισμού ενός τόπου, που φέρει μια ιστορία σκληρή και δυσχερή εδαφικά, ωστόσο τρυφερή και παραγωγική καθημερινά, σε πείσμα ενός κλίματος που μοιάζει άγονο. Με τους τρόπους και τα στοιχεία του τοπικού περιβάλλοντος, με τα τεχνάσματα που εξελίσσει κάθε ζωντανό πλάσμα για να καταστήσει τον τόπο του πιο βιώσιμο, επειδή τον αγαπά. Για να μας αποδείξει, άλλη μια φορά, ότι ακόμη και σε ένα φαινομενικά ξηρό κι άγονο πεδίο και ορίζοντα, η ζωή μπορεί να είναι πιο έξυπνη από εμάς. 

Μέσα στο σύνολο όλων αυτών των λίθινων στοχασμών, ξεδιπλώνεται η συνεπής μεθοδολογία που διακρίνει την καλλιτεχνική έρευνα της Ιωάννου, σχεδιαστική, γλυπτική και εντέλει, στην ουσία της, εννοιολογική: λογική συγκρότηση και δομή, ενσωμάτωση οργανικών και ανόργανων υλικών, εξισορρόπηση ανάμεσα στο τεχνητό και το φυσικό, στο ανοίκειο και το καθημερινό, στο επιμέρους και το συνολικό. 

ΤΟ ΑΝΑΓΝΩΣΤΗΡΙΟ

Στο αναγνωστήριο φωλιάζει η διττή έκδοση ΤΑΝΑΓΛΥΦΑ, με σχέδια της Ελίνας Ιωάννου και με αφηγήσεις της Λουίζας Παπαλοΐζου, έργα «δεμένα» μαζί, κυριολεκτικά και μεταφορικά, απαρτίζοντας ένα σύνολο εικόνας και λόγου.
Η Ιωάννου εκεί συγκροτεί σχεδιαστικά το σύμπαν της, το οργανώνει, το μεταφέρει από τις σελίδες ενός sketchbook στις σελίδες της έκδοσης, θεμελιώνοντας κάθε ιδέα της. Εκεί όλα αποτυπώνονται αυτούσια, χωρίς ίχνος εξωραϊσμού. Τα σχέδιά της, στην αρχή πιο αυθόρμητα και διερευνητικά, αποκτούν στην πορεία συνεκτική δομή: όσο οι σελίδες προχωρούν, μια απλή μουτζούρα καθίσταται δομικό στοιχείο στην αβίαστη αρχιτεκτονική της φύσης. Κάθε γραμμή, κάθε μονοκονδυλιά και συστροφή αρθρώνουν το σχεδιαστικό της λόγο, χτίζουν τη ραχοκοκκαλιά των προβληματισμών της: μπορούν τα σαλιγκάρια και οι πέτρες να αφηγηθούν την ιστορία ενός τόπου; Και ποιο φυτό θα μπορούσε ίσως σήμερα να διαδεχθεί τις δάφνες, ή την ελιά και άλλους πολυσήμαντους συμβολισμούς του παρελθόντος, ώστε να βρει νόημα στο παρόν; 

Η Παπαλοΐζου, παράλληλα, δομεί ένα σύμπαν με πρωταγωνιστή τον λόγο. Συνδέει οπτικές και αισθήσεις, λέξεις και παύσεις. Συνθέτει σύντομες ιστορίες με διάρκεια αναπνοής –όλες τους αποκυήματα της ιστορικοκοινωνικής μνήμης του τόπου, που δε στέκεται αποκομμένος από την παγκόσμια ιστορία, αλλά αποτελεί αναπόσπαστο μέρος της. 

Η έκθεση ΤΑΝΑΓΛΥΦΑ έρχεται να επισφραγίσει μια ιστορία με πολύπλευρες ερμηνευτικές δυνατότητες: για τη χλωρίδα και την πανίδα της Κύπρου∙ τη βιωσιμότητα σε κάθε πιθανή συνθήκη∙ τη χάραξη του ζωντανού λόγου με αναρίθμητους τρόπους μέσα στην καθημερινή ζωή∙ την κοινωνία που αλλάζει, επανεπινοείται ή παλινδρομεί.
Κι εμείς καλούμαστε να αναγνώσουμε ένα αφήγημα, το οποίο αποδεικνύεται εντέλει παιχνιδιάρικα προσιτό και οικείο, αφού οποιοσδήποτε τρόπος ανάγνωσης και κατανόησής του είναι και ο σωστός. 

Αρετή Λεοπούλου, ιστορικός της τέχνης, επιμελήτρια 

_____________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________

ΓΛΩΣΣΑΡΙ

ΞΗΡΑΣΙΑ


Η ξηρασία ή ανομβρία είναι περίοδος μειωμένης βροχόπτωσης σε μια γεωγραφική περιοχή, με αποτέλεσμα την παρατεταμένη έλλειψη νερού. Η ξηρασία μπορεί να διαρκέσει μήνες ή χρόνια και έχει σημαντικές επιπτώσεις στο οικοσύστημα και τη γεωργία της πληγείσας περιοχής. Η ξηρασία παράγει άγονα περιβάλλοντα. 

ΑΣΒΕΣΤΙΤΙΚΟΣ ΨΑΜΜΙΤΗΣ - ΣΧΗΜΑΤΙΣΜΟΣ ΠΑΧΝΑΣ


Το αρχέγονο αυτό υλικό, μπορεί να θεωρηθεί στην κυριολεξία ως ένας αυτόχθονας «κάτοικος» του νησιού. Η γένεση και γεωλογική εξέλιξη της Κύπρου -όπως ο Σχηματισμός Πάχνας-, έγινε μέσα από μια σειρά πολύπλοκων τεκτονικών διεργασιών πριν από δεκάδες εκατομμύρια χρόνια. Ο ασβεστιτικός ψαμμίτης είναι υλικό ταπεινό, εσωστρεφές και απορροφά το φως, σε αντίθεση με το εκθαμβωτικό φινίρισμα του μαρμάρου. 

ΠΑΠΟΥΤΣΟΣΥΤΖΙΑ Ή ΦΡΑΓΚΟΣΥΚΙΑ


Φραγκοσυκιά η μετανάστρια. Φυτό εισαγόμενο, κατάγεται από το Μεξικό. Είναι από τα πρώτα φυτά που ήρθαν στην Ευρώπη από την Αμερική. Η φραγκοσυκιά σήμερα βρίσκεται στη χώρα μας ως αυτοφυές, εξημερωμένο είδος. Οι ανάγκες του φυτού για νερό είναι ελάχιστες. Δεν έχει ιδιαίτερη προτίμηση στο έδαφος, μπορεί να αναπτυχθεί σε πετρώδεις, αμμώδεις και άνυδρες τοποθεσίες, σε αβαθή και φτωχά εδάφη. Η επιβίωση του φυτού βασίζεται στην ικανότητά του να αποθηκεύει μεγάλες ποσότητες νερού. Η φραγκοσυκιά δεν έχει εχθρούς και δεν είναι ευάλωτη σε ασθένειες. 

ΧΕΡΣΑΙΑ ΣΑΛΙΓΚΑΡΙΑ 

Είναι δραστήρια κατά την υγρή περίοδο του έτους και πέφτουν σε θερινή διάπαυση κατά τη θερμή περίοδο. Η παρατεταμένη ανομβρία στο νησί και οι πολύ υψηλές θερμοκρασίες επηρεάζουν αρνητικά τα σαλιγκάρια, τα οποία για σκοπούς επιβίωσης υποχωρούν στο εσωτερικό του κελύφους τους, σφραγίζοντας την είσοδο με βλέννα. Τα σαλιγκάρια μπορούν να αντέξουν σε κατάσταση «νάρκης» (θερινής διάπαυσης) μέχρι και τρία χρόνια. 

Ελίνα Ιωάννου